خالی بودن ۷۰ درصد ظرفیت صحافی‌های کشور
محمد یقینی مدیرعامل مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تاثیر واردات بر تولید نوشت افزار داخلی گفت: واردات نوشت افزار تنها در بازار‌های خاصی از محصولات داخلی آن تاثیرمی گذارد. کاغذ تحریر داخلی برای تولید محصولاتی از قبیل دفتر، کلاسور و دفتر یادداشت نداریم. متاسفانه این مسئله باعث شده علاوه بر بازار نوشت افزار، صنعت نشر و مطبوعات کشور هم از این مسئله ضربه ببیند. صد در صد کاغذ‌های تحریرما وارداتی است از این رو کاهش و افزایش قیمت آن در هشت ساله اخیر تولید محصولات کاغذی را با مشکل مواجه کرده است. در این مدت کاغذ از بندی ۷۰ هزار تومان به ۷۰۰ هزارتومان رسیده است.
وی افزود: انحصاری بودن واردات کاغذ در برهه‌ای، انتقال مدیریت آن از وزارت صمت به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمانی دیگر باعث شد ظرفیت تولید ما با مشکل مواجه شود. هم اکنون حدود ۷۰ درصد ظرفیت صحافی‌های ما خالی است. تعداد زیادی از آن‌ها در شرایط سخت کرونایی در مدت کوتاهی فعالیت می‌کنند و در زمان‌های دیگر فعالیت نمی‌کنند. برخی از محصولات نوشت افزاری از جمله منگنه، پانچ، قیچی فلزی و ماشین حساب در کشور تولید نمی‌شود. مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی تلاش می‌کند هیچ محصولی در حوزه نوشت افزار وجود نداشته باشد که به واردات آن نیاز داشته باشیم. واردات این دسته از محصولات مشکلی برای بازار داخلی نوشت افزار ایجاد نمی‌کند و تامین کننده نیاز داخلی است.
مدیرعامل مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی با اشاره به واردات مواد اولیه برخی دیگر از محصولات نوشت افزار اظهار کرد: مواد اولیه محصولاتی از جمله مداد، پاک کن و مداد تراش که در کشور تولید می‌شود از کشور‌های دیگر وارد می‌شود. تولیدکنندگان در زمینه تامین ارز لازم برای واردات مواد اولیه شان با مشکل روبه رو هستند. برای همین مجبورند مواد اولیه شان را با ارز بازار آزاد تهیه کنند. گمرک هم به اندازه ده تحریم، برای تولیدکنندگان تحریم ایجاد کرده است. مواد اولیه لازم برای تولید نوشت افزار و محصولات دیگر چندین ماه در گمرک می‌ماند. همین مسئله باعث می‌شود چند ماه محصول تو. لید نشود. هماهنگی میان گمرک، وزارت صمت و بانک مرکزی مسئله‌ای است که با آن رو به رو هستیم.
یقینی ادامه داد: با مسئله قاچاق محصولات نوشت افزار در برخی شهر‌ها از جمله بانه و شهر‌های همجوارش مواجه هستیم. این شهر‌ها به یک بندر شهیدرجایی برای واردات محصولات قاچاق تبدیل شدند. باوجود اینکه سهم تولید نوشت افزار ایرانی اسلامی در کشور افزایش یافته است با افزایش واردات قاچاق این محصولات در سال‌های اخیر چه از مبادی رسمی چه غیررسمی روبه رو هستیم. حجم زیادی از نوشت افزار‌ها از مبادی رسمی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند. برای ورود قاچاقی نوشت افزار با اسم کالای دیگر مجوز واردات می‌گیرند.
وی با اشاره به اقداماتی که باید برای حوزه نوشت افزار انجام شود بیان کرد: در دهه نود تولید نوشت افزار ایرانی مسیر رشد را با همین شرایط کنونی حاکم بر بازار پیموده است. تولید کنندگان این محصولات در فرآیند اجرایی سیاست‌های حمایتی از تولیدکننده مشکل دارند. امسال هم سال مانع زدایی نامگذاری شده است. اگر دولت روی همین مسئله تمرکز کند تولید کنندگان نوشت افزار به هیچ اقدام حمایتی دیگری نیاز ندارند. حتی با اختصاص کاغذ دولتی به نوشت افزار مخالف هستم، چون اعطای کاغذ یارانه‌ای و نوشت افزار یارانه‌ای باعث می‌شود رانت در اعطای کاغذ ایجاد شود و تعادل بازار کاغذ به هم بخورد.
مدیرعامل مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی افزود: درصورتی که واردات کاغذ و مواد اولیه لازم برای تولید نوشت افزار تسهیل شود تولید کننده این محصولات کار خودش را انجام می‌دهد. الان مواد اولیه یک هفته‌ای به بندر می‌رسد، اما دو ماه طول می‌کشد تا از بندر ترخیص شود. همین که این موانع از بین برود به تولید نوشت افزار ایرانی اسلامی کمک شده است. در سال ۹۱، ۸۵ درصد محصولات نوشت افزار وارداتی و ۱۵ درصد تولید داخل بودند. الان میزان تولید در کشور به ۵۰ درصد رسیده است. تا دو سه سال آینده این میزان تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد. تنها ده درصد بازار نوشت افزار ایرانی خالی باقی می‌ماند که آن هم به واردات نوشت افزار‌های لوکس اختصاص می‌یابد که در حاشیه بازار نوشت افزار قرار دارد.
یقینی بیان کرد: در شرایط کنونی با تمام مشکلاتی که تولیدکنندگان نوشت افزار با آن روبه رو هستند هم کیفیت هم قیمت آن نسبت به نمونه‌های خارجی مزیت دارد. امروز ۵۰ درصد ماژیک و ۸۰ درصد مداد‌های موجود در بازار تولید داخلی است. علت آن هم این است که قیمت و کیفیت این محصولات در بازار نظر مشتریان را جلب می‌کند. به قدری مزیت پیدا کردند که به بازار‌های صادراتی منطقه وارد شدند. می‌توانیم به همسایه‌ها و بازار‌های منطقه خاورمیانه صادرات داشته باشیم. ۵۰ درصد دفتر بیش از آنچه مطرح می‌شود در کشور داریم حتی با مازاد تولید خودکار در کشور روبه روهستیم گام بعدی ما باید صادرات محور باشد. در این صورت می‌تواند از تسهیلات دولتی در زمینه رایزنی اقتصادی استفاده کرد.
وی با اشاره به میزان رضایت مخاطبان نوشت افزار‌های ایرانی اسلامی اظهار کرد: طبق نظرسنجی که انجام دادیم میزان رضایت مخاطبان از نوشت افزار بیشتر از کالا‌های دیگر در زمینه لوازم خانگی، گوشی، خودرو و پوشاک است. میزان رضایت آن‌ها به ۸۰ درصد می‌رسد. یکی از علت‌های جدی اش این است که تولیدکنندگان نوشت افزار از بخش خصوصی هستند. شرکت‌های خصولتی به این عرصه وارد نشدند. بنابر این فضای بازارشان کاملا رقابتی و دور از فضای رانت است. از این رو توانستند رشد کنند و کیفیت محصولاتشان را بالا ببرند.
مدیرعامل مجمع نوشت افزار ایرانی اسلامی ادامه داد: تولید کنندگان زیادی در بازار نوشت افزار فعالیت می‌کنند منتها در کشور جایی نیست که بخواهند مواد اولیه مورد نیازشان را به آنجا سفارش دهند از این رو مجبورند مواد اولیه شان را از کشور‌های دیگر به ایران وارد کنند. در برخی موارد صرفه اقتصادی برای تولید مواد اولیه این محصولات وجود ندارد. این مسئله را می‌توان کاملا حل کرد. برای مثال نوک خودکار به کشور وارد می‌شود باید تولید کننده حداقل نیاز پنج تا شش کشور را برای تهیه نوک خودکار تامین کند. به عبارت دیگر باید تولیدات مواد اولیه نوشت افزار صادرات محور باشد اگر اینگونه باشد محصولش را با کیفیت بالا تولید می‌کند.